مولانا مطهری: در دین مبین اسلام، تعصّب جایگاهی ندارد

حضرت مولانا مطهری – ریاست محترم حوزه علمیه احناف خواف – در نماز جمعه (۲۱ آذرماه ۹۳) اهل سنت خواف، با تلاوت آیه« وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ‌ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَ‌هِ مِنَ الْخَاسِرِ‌ینَ ﴿٨۵﴾»؛ و کسی که غیر از (آئین و شریعت) اسلام، آئینی برگزیند، از او پذیرفته نمی‌شود و او در آخرت از زمره‌ی زیانکاران خواهد بود.(آل عمران) سخنانی ایراد فرمودند.

ایشان در بیان علت نزول این آیه تصریح کردند: پیام آیه مذکور این است که دین اسلام، دینی است که هر کس از آن مطلع شود، هیچ وقت به دین دیگری روی نمی آورد. چرا که دین اسلام، دین محبت، صلح و مهربانی است. همانطور که پیامبر اکرم(ص) که آخرین نبی هستند، پیام آور صلح، دوستی و مهربانی می باشند.

در دین مبین اسلام، تعصّب جایگاهی ندارد که بدون از دلیل عاقلانه ای به دین دیگری روی آورد. دین اسلام، دین صلح و آشتی است و خشونت در آن راه پیدا نمی کند. بلکه دین اسلام، دین اعتدال و میانه روی است که از افراط و تفریط به دور است.

ایشان افزودند: وقتی دین اسلام این چنین باشد، پیامبری که برای این امت مبعوث می شود نیز باید دارای چنین صفاتی باشد. از این جهت خداوند متعال در وصف پیامبر خود می فرماید:«وَمَا أَرْ‌سَلْنَاکَ إِلَّا رَ‌حْمَهً لِّلْعَالَمِینَ﴿١٠٧﴾»(انبیاء)؛ (ای پیامبر) ما تو را جز به عنوان رحمت جهانیان نفرستاده‌ایم.

ریاست محترم حوزه علمیه احناف خواف با بیان اینکه دین اسلام دین اجبار نیست، خاطرنشان فرمودند: ادیان و رهبران گذشته، برای اینکه مردم را به دین خود درآورند، از هیچ کوشش و اجباری دریغ نمی ورزیدند. اما دین اسلام، دین اجبار و اکراه نیست. خداوند متعال می فرماید: «لَا إِکْرَ‌اهَ فِی الدِّینِ ۖ قَد تَّبَیَّنَ الرُّ‌شْدُ مِنَ الْغَیِّ ۚ فَمَن یَکْفُرْ‌ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِن بِاللَّـهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْ‌وَهِ الْوُثْقَىٰ لَا انفِصَامَ لَهَا»(بقره/۲۵۶)؛ اجبار و اکراهی در (قبول) دین اسلام نیست، چرا که هدایت و کمال از گمراهی و ضلال مشخّص شده است، بنابراین کسی که از طاغوت نافرمانی کند و به خدا ایمان بیاورد، به محکم‌ترین دستاویز درآویخته است.

ایشان افزودند: اگر نگاهی به تاریخ مسلمانان صدر اسلام بیندازیم، پی خواهیم برد که آنها بر پایه «لا اکراه فی الدین»، رابطه اجتماعی خود را با دیگر ادیان برقرار و با آنها معامله می کردند. هر کس از ادیان دیگر که قصد سکونت در سرزمین اسلام را داشت، با پرداخت جزیه در امنیت کامل قرار می گرفت و هیچکس حق تعرض به جان، مال و آبروی وی را نداشت.

از همه مهمتر اینکه دین اسلام به پیروان خود دستور می دهد به کافرانی که به آنها آزار نمی رسانند، تعرّض نکنند، بلکه در عوض به آنها احسان نمایند. خداوند متعال می فرماید:«لَّا یَنْهَاکُمُ اللَّـهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِ‌جُوکُم مِّن دِیَارِ‌کُمْ أَن تَبَرُّ‌وهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّـهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ﴿٨﴾»(ممتحنه)؛ خداوند شما را باز نمی‌دارد از این که نیکی و بخشش بکنید به کسانی که به سبب دین با شما نجنگیده‌اند و از شهر و دیارتان شما را بیرون نرانده‌اند. خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد.

حضرت مولانا، در زمینه صلح و دوستی فرمودند: دین اسلام، دینی است که صلح، صفا و دوستی را بر عداوت و دشمنی ترجیح می دهد و به پیروان خود دستور می دهد تا در دل شان نسبت به دیگران کینه ای وجود نداشته باشد.

فرمایشات پیامبر اکرم(ص) نیز به این مطلب ترغیب و تشویق می نماید. آنحضرت(ص) می فرمایند: «المسلم من سلم المسلمون من لسانه و یده»؛ مسلمان واقعی کسی است که مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند. لذا انسان نباید با زبان خود، دیگران را تخریب کند و با دست خود بر علیه مسلمان اقدامی صورت دهد.

حضرت مولانا مطهری در بخش دیگر سخنان خویش در بیان مسئله«تکفیر» ایراد فرمودند: یکی از دردناک ترین مسائلی که امروز، جهان اسلام با آن مواجه است، فتنه تکفیر و افراط گرایی است که هر یک از گروه های مسلمان، دیگری را تکفیر می کند و نسبت کفر را به یکدیگر می دهند.

ایشان ادامه دادند: به همین جهت است که مردم بی دفاع و مظلوم، به خاک و خون کشیده می شوند که الان از طریق اخبار، در کشورهای مثل عراق، سوریه، پاکستان و … شاهد آن هستیم.

ایشان افزودند: فجایع و قتل و کشتار افراد بی گناه در کشورهای اسلامی به حدّی است که شاید کشتار کافران نسبت به مسلمانان به این اندازه نباشد.

ریاست محترم حوزه علمیه احناف خواف تصریح کردند: باید بدانیم که دادن فتوای تکفیر علیه دیگران، در میان ائمه مجتهدین، بزرگان دین و اندشمندان امر قابل قبولی نبوده است. همچنین هیچ یک از مذاهب اسلامی، به جایز بودن ریختن خون مخالفان خود، حکم نداده است. چون آیات و احادیث و اقوال فقها و مجتهدین ثابت کرده که تکفیر اهل قبله درست نیست و متضاد با موازین شرعی است.

خداوند متعال می فرماید:«وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللَّـهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا ﴿٩٣﴾»(نساء)؛ و کسی که مؤمنی را از روی عمد بکشد کیفر او دوزخ است و جاودانه در آنجا می‌ماند و خداوند بر او خشم می‌گیرد و او را از رحمت خود محروم می‌سازد و عذاب عظیمی برای وی تهیّه می‌بیند.

پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: سه چیز از اصل ایمان است؛ از جمله آن سه اصل این است که: هر کس «لا اله الا الله» گفت، کسی نباید به او تعرض کند. و وقتی شهادتین را جاری کرد، نباید او را به خاطر گناهی کافر بخواند.

ایشان در ادامه فرمایشات خویش به کنگره بین‌المللی «جریانهای افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام» که خودشان نیز در آن حضور داشتند، اشاره ای نمودند و خاطرنشان کردند: کنگره مذکور در ۲ و ۳ آذرماه ۹۳ در شهر قم برگزار گردید که علمای بزرگی در آنجا گرد هم آمده بودند. از جمله کسانی که در این کنگره حضور داشتند، مولانا عبدالحمید و مولانا چابهاری بودند که مولانا عبدالحمید طی سخنانی در این کنگره فرمودند: برگزاری کنگره جهانی علیه تکفیر و افراط‌گرایی در این زمان و شرایط بسیار حائز اهمیت است. چون جهان اسلام اکنون از تفرقه، دودستگی و افراط‌گرایی رنج می‌برد و افراط‌گرایی و تفرقه و تکفیر به اوج خودش رسیده است. لذا زمان برگزاری جلسه بسیار مناسب است و ایجاب می‌کند که چنین محفل و مجلس و کنگره‌ای برگزار شود. همچنین برگزاری کنگره نیز در شهر قم -بعنوان یکی از مراکز علمی جهان اسلام و مرکز ثقل جهان تشیع- بسیار حیاتی است. امروز شیعه و سنی کنار هم در این شهر جمع شده‌ایم و الحمدلله جمع قابل توجهی از علمای اهل‌سنت و تشیع در کنار هم گرد آمده‌اند. بنابراین یکی از چیزهایی که مورد توجه جهان قرار می‌گیرد، مکان کنگره است.
حضرت مولانا مطهری افزودند: از جمله مصوّبات کنگره این بود که مسلمانان به مقدسات یکدیگر احترام بگذارند و همدیگر را درک کنند.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مولانا حبیب الرحمان مطهری

About Author

مدیر سایت

See author's posts