تعویذ (دعانویسی)
ثبوت تعویذ پرسش : آیاتعویذ (دعانویسی) جایز است با دلیل از حدیث صحیح جواب دهید ؟ پاسخ : بله ، نوشتن تعویذ و آویختن آن بر مریض یا انداختن آن در آب و خورانیدن مریض همه جایز است . به دلایل زیر : دلیل اول : «عَنْ عَوْفِ بْنِ مَالِکٍ الْأَشْجَعِیِّ قَالَ کُنَّا نَرْقِی فِی […]
ثبوت تعویذ
پرسش : آیاتعویذ (دعانویسی) جایز است با دلیل از حدیث صحیح جواب دهید ؟
پاسخ : بله ، نوشتن تعویذ و آویختن آن بر مریض یا انداختن آن در آب و خورانیدن مریض همه جایز است . به دلایل زیر :
دلیل اول : «عَنْ عَوْفِ بْنِ مَالِکٍ الْأَشْجَعِیِّ قَالَ کُنَّا نَرْقِی فِی الْجَاهِلِیَّهِ فَقُلْنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ کَیْفَ تَرَى فِی ذَلِکَ فَقَالَ اعْرِضُوا عَلَیَّ رُقَاکُمْ لَا بَأْسَ بِالرُّقَى مَا لَمْ یَکُنْ فِیهِ شِرْکٌ»(صحیح مسلم – بَاب لَا بَأْسَ بِالرُّقَى مَا لَمْ یَکُنْ فِیهِ شِرْکٌ) عوف بن مالک اشجعی فرمودند : ما در جاهلیت افسون می کردیم ، گفتیم یا رسول الله صَلَّی الله عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ شما در این مورد چه می فرمایید ؟ فرمودند افسونهایتان را بر من پیش کنید ، افسونها و تعویذها تا وقتیکه در آنها شرک نباشد ، اشکالی ندارند .
دلیل دوم : «عَنْ جَابِرٍ قَالَ کَانَ لِی خَالٌ یَرْقِی مِنْ الْعَقْرَبِ فَنَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ الرُّقَى قَالَ فَأَتَاهُ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّکَ نَهَیْتَ عَنْ الرُّقَى وَأَنَا أَرْقِی مِنْ الْعَقْرَبِ فَقَالَ مَنْ اسْتَطَاعَ مِنْکُمْ أَنْ یَنْفَعَ أَخَاهُ فَلْیَفْعَلْ» . (صحیح مسلم – بَاب اسْتِحْبَابِ الرُّقْیَهِ مِنْ الْعَیْنِ وَالنَّمْلَهِ وَالْحُمَهِ وَالنَّظْرَهِ)
حضرت جابر رَضِیَ اللهُ عَنْهُ فرمودند : یک دائی داشتم که از نیش عقرب افسون می کرد ، رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ ازافسونها و تعویذها نهی فرمود ، حضرت جابر رَضِیَ اللهُ عَنْهُ می فرماید : دائیم نزد رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ آمد و عرض کرد یا رسول الله همانا شما از افسونها و تعویذها نهی فرمودید و من از نیش عقرب افسون می کنم . آنحضرت صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فرمودند : هر کس از شما که می تواند به برادر خویش فایده ای برساند ، باید این کار را انجام بدهد .
روش استدلال : رُقْیَه و تعویذ از نظر لغت فرقی ندارند و رقیه به معنی تعویذ است . (الرُّقْیَه) دعا ، طلسم ، تعویذ (منجد الطلاب)
ابن حجر رحمه الله فرموده است : « قَوْله : ( بَاب الرُّقَى ) بِضَمِّ الرَّاء وَبِالْقَافِ مَقْصُور : جَمْع رُقْیَه بِسُکُونِ الْقَاف ، یُقَال رَقْی بِالْفَتْحِ فِی الْمَاضِی یَرْقِی بِالْکَسْرِ فِی الْمُسْتَقْبَل ، وَرَقَیْت فُلَانًا بِکَسْرِ الْقَاف أَرْقِیه ، وَاسْتَرْقَى طَلَبَ الرُّقْیَه ، وَالْجَمْع بِغَیْرِ هَمْز ، وَهُوَ بِمَعْنَى التَّعْوِیذ بِالذَّالِ الْمُعْجَمَه . (فتح الباری لابن حجر ، باب الرُّقی بالقرآن و المعوّذات )یعنی ، رُقیه به معنی تعویذ است .
و امام ترمذی رحمه الله حدیث ابوسعید خدری رَضِیَ اللهُ عَنْهُ را روایت کرده واین گونه باب بسته است : «باب در مورد آن حدیث که بر گرفتن مزد بر تعویذ دلالت می کند» . (سنن الترمذی – ابواب الطب بَاب مَا جَاءَ فِی أَخْذِ الْأَجْرِ عَلَى التَّعْوِیذِ) در این حدیث لفظ رقیه آمده است . پس معلوم شد که هم از نظر لغت وهم از نظر محدثین رقیه و تعویذ به یک معنا هستند که پیغمبر صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ با گفتار مبارک خویش در حدیث عوف بن مالک به آن اجازه فرمودند البته با این شرط که در آن الفاظ شرکی نباشد .و در حدیثی که حضرت جابر روایت نموده فرمودند : هر کس از شما که می تواند به برادر مسلمان خود فایده ای برساند حتما باید این کار را انجام بدهد . لذا اگر شخصی به این نیت که به برادر مسلمان خود فایده ای برساند ، و به برکت آیات قرآن که خداوند آنرا شفاء قرار داده مشکل او حل شود ، دعائی برایش بنویسد و تعویذی بدهد مطابق با فرموده ی رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عمل نموده است و کار خلاف شرع انجام نداده است .
دلیل سوم : نوشتن و آویزان کردن تعویذ در گلو از صحابه ثابت است «حَدَّثَنَا یَزِیدُ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَیْبٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُعَلِّمُنَا کَلِمَاتٍ نَقُولُهُنَّ عِنْدَ النَّوْمِ مِنْ الْفَزَعِ بِسْمِ اللَّهِ أَعُوذُ بِکَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّاتِ مِنْ غَضَبِهِ وَعِقَابِهِ وَشَرِّ عِبَادِهِ وَمِنْ هَمَزَاتِ الشَّیَاطِینِ وَأَنْ یَحْضُرُونِ قَالَ فَکَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرٍو یُعَلِّمُهَا مَنْ بَلَغَ مِنْ وَلَدِهِ أَنْ یَقُولَهَا عِنْدَ نَوْمِهِ وَمَنْ کَانَ مِنْهُمْ صَغِیرًا لَا یَعْقِلُ أَنْ یَحْفَظَهَا کَتَبَهَا لَهُ فَعَلَّقَهَا فِی عُنُقِهِ» (مسند أحمد – (۱۳ / ۴۴۷)المکتبه الشامله . عمرو بن شعیب از پدرش از جدش روایت نموده است که : رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کلماتی را به ما یاد می دادند که ما آنها را برای ترس وقت خواب می خواندیم : به نام خدا من به کلمات کامل خداوند از خشمش و عذابش و شرّ بندگانش و از شرّ شیاطین و از اینکه نزد من حاضر شوند به خداوند پناه می برم ،عبد الله بن عمرو از میان فرزندانش به کسی که بالغ بود این کلمات را یاد می داد که وقت خواب آنها را بخواند ، و از میان آنها کسی که کوچک بود و نمی فهمید که آنها را حفظ کند ، این کلمات را برای او می نوشت و در گردنش می آویخت .
امام ترمذی این حدیث را روایت نموده و آنرا حسن قرار داده است . قَالَ أَبُو عِیسَى هَذَا حَدِیثٌ حَسَنٌ غَرِیبٌ ( سنن الترمذی ، ابواب الدعوات)
محمد عوامه در تخریج این حدیث در مصنف ابن ابی شیبه نوشته است : اسناد مصنف حسن است . (مصنف ابن أبی شیبه ، ج۱۲ ، کتاب الطب ، شماره حدیث ۲۴۰۱۳ ) . حاکم در مستدرک این حدیث را صحیح الاسناد و متصل قرار داده است » المستدرک على الصحیحین للحاکم – (۵ / ۶۶) المکتبه الشامله . و این حدیث را امام ابو داود در بَاب کَیْفَ الرُّقَى ، وابو نعیم در معرفه الصحابه (۱۹ / ۶۷) المکتبه الشامله .روایت نمو ده اند .
دلیل چهارم : نوشتن و آویزان کردن تعویذ در گلو از تابعین ثابت است . «کان مجاهد یکتب للناس التعویذ فیعلقه علیهم» . حضرت مجاهد برای مردم تعویذ می نوشت وآنرا بر آنها می آویخت .
مجاهد شاگرد خاص ابن عباس است که ۳۰ مرتبه تفسیر قرآن را بر پیش ابن عباس خوانده است .(میزان الاعتدال ، ج۳ ، ص۴۴۰) .
«عن حسن عن جعفر عن أبیه أنه کان لا یرى بأسا أن یکتب القرآن فی أدیم ثم یعلقه» . حضرت جعفر صادق از پدرش نقل می کند : اینکه شخصی آیات قرآن را بر پوستی بنویسد و سپس آنرا بیاویزد هیچ اشکالی ندارد .
«عن ابن سیرین أنه کان لا یرى بأسا بالشئ من القرآن» . ابن سیرین معتقد بود که (نوشتن) چیزی از قرآن اشکالی ندارد .
« حدثنا أیوب أنه رأى فی عضد عبید الله بن عبد الله بن عمر خیطا» . ایوب بیان داشته است که وی دید که بر بازی عبید الله فرزند عبد الله بن عمر نخی بسته شده است .
«عن شعبه عن أبی عصمه قال : سألت سعید بن المسیب عن التعویذ فقال : لا بأس إذا کان فی أدیم» . ابو عصمه از سعید بن مسیب در مورد تعویذ پرسید فرمود : اگر در پوستین باشد اشکالی ندارد .
«عن عطاء قال : لا بأس أن یعلق القرآن ». عطاء فرمودند آیات قرآن اگر در گلو آویزان کرده شوند اشکالی ندارد .
«عن الضحاک لم یکن یرى بأسا أن یعلق الرجال الشئ من کتاب الله إذا وضعه عند الغسل وعند الغائط» . از ضحاک روایت است که اشکالی ندارد که اشخاص چیزی از کتاب الله را بیاویزند ، زمانیکه هنگام غسل و قضای حاجت آنرا بگذارد . (مصنف ابن أبی شیبه ، باب من رخص فی تعلیق التعاویذ).
دارالإفتاء مدرسه دارالقرآن سراوان- مولوی عبدالصمد غیاثی
About Author
ایا کسی ک تو زندگی ی سری اتفاقات عجیب وغریب بیفتد سرکتاب باز کردن گناه است
دعاجایز که در قرآن وحدیث ذکر شده اشکالی نداره وکلمات کفری وشرکی که درتعویذات باشند ممنوع وناجایز است.
سلام مولانا جان،امیدوارم حالتون خوب باشه،یک پیشنهاد براتون دارم:لطفا تو سایتتون مطالب مربوط به عرفان و حقیقت اون و همچنین در مورد مرحوم مولانا محمد عمر سربازی رحمت ا… مطلب بنویسید،من شاعرم و آدرس وبلاگمون رو براتون نوشتم،لطفا به ما هم سر بزنید در مورد شعرهامون نظر بدید.
ممنون امیدوارم موفق باشید